Bế sản dịch sau sinh là tình trạng diễn ra trong giai đoạn ra sản dịch của mẹ sau sinh. Bế sản dịch sau sinh tiềm ẩn nhiều nguy hiểm nếu không được xử lí sớm. Tốt nhất, mẹ nên phòng ngừa, hạn chế tình trạng bế sản dịch ngay sau khi vượt cạn.

Bế  sản dịch sau sinh là gì?

Sau khi sinh, tử cung của người mẹ sẽ co lại tạo thành một khối cầu an toàn. Mỗi ngày tử cung sẽ co hồi đi khoảng 1 - 1,5cm cho đến khi nằm trong tiểu khung của sản phụ. Cùng với quá trình co hồi tử cung, các chất dịch của âm đạo đào thải ra ngoài bao gồm máu, cùng các mô niêm mạc trong tử cung gọi là sản dịch. Quá trình và thời gian ra sản dịch ở mỗi phụ nữ là khác nhau, tùy thuộc vào cơ địa và cách chăm sóc cơ thể của mỗi người. Bế sản dịch sau sinh là tình trạng sản dịch bị ứ đọng lại trong tử cung, không thoát ra ngoài được. Bế sản dịch sẽ rất nguy hiểm nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời. Biến chứng này bao gồm nhiễm khuẩn máu, rối loạn đông máu, chảy máu không cầm, trong trường hợp nặng có thể phải cắt bỏ tử cung. Vì thế, mẹ sau sinh cần hết sức chú ý đến thời gian và lượng sản dịch của mình. Nếu phát hiện thấy các dấu hiệu bất thường, tuyệt đối không nên chủ quan mà phải đi khám ngay để có hướng xử trí đúng cách nhé!

Nguyên nhân bế sản dịch sau sinh

• Mất máu nhiều trong khi sinh

Mất máu là hiện tượng bình thường khi sinh nở, nhưng nếu bị mất máu quá nhiều, tử cung sẽ co bóp kém, thậm chí mất hẳn khả năng co bóp để đẩy sản dịch. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất của tình trạng bế sản dịch sau sinh. Mẹ sinh mổ sẽ mất nhiều máu hơn so với sinh thường khiến tử cung co hồi chậm nên sản dịch khó được đẩy ra hết, ách tắc lại trong tử cung.

• Biến chứng sau sinh

Một số mẹ có các biến chứng xảy ra trong và sau khi sinh như thai to, đa thai, đa ối, quá trình chuyển dạ kéo dài… sẽ dễ bị bế tắc sản dịch.

• Chế độ hậu sản không đảm bảo

Một số mẹ sức khỏe yếu, suy kiệt sau sinh và phải nằm một chỗ, ít vận động đi lại hoặc vệ sinh vùng kín không sạch dẫn đến nhiễm trùng…

• Nguyên nhân khách quan

Ngoài những nguyên nhân trên, trường hợp sức khỏe của mẹ yếu, trương lực cơ tử cung kém do tử cung bị giãn căng quá mức hay cổ tử cung bị đóng kín cũng sẽ không đẩy được sản dịch ra ngoài.

2. Dấu hiệu của bế sản dịch sau sinh

Lượng sản dịch sau sinh được đào thải ra khỏi cơ thể sẽ ít dần và thường hết sạch sau 2 – 4 tuần. Tuy nhiên, một số người thời gian hết sản dịch có thể kéo dài đến hơn một tháng, nhưng tối đa sẽ là 45 ngày sau khi sinh.

Đến ngay bệnh viện để kiểm tra khi có bất kì dấu hiệu nào bất thường về sản dịch

Trong trường hợp mẹ thấy xuất hiện các dấu hiệu bất thường dưới đây, mẹ cần theo dõi và có cách xử lý kịp thời:

• Có ít sản dịch chảy ra, sản dịch có mùi hôi do bị nhiễm trùng
• Sờ bụng thấy có cục cứng
• Sốt nhẹ
• Vùng hạ vị căng tức, thỉnh thoảng bị đau.
• Đau khi ấn vào đáy tử cung, cổ tử cung đóng kín

Làm thế nào để phòng bế sản dịch hiệu quả?

• Vệ sinh vùng kín đúng cách

Sản dịch tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn, ký sinh trùng có hại phát triển rất nhanh, dễ gây ra viêm nhiễm âm đạo và tử cung. Do đó, mẹ cần phải vệ sinh vùng kín đúng cách, thường xuyên và giữ cho vùng kín khô ráo.

Chăm sóc và giữ vệ sinh vùng kín để tránh viêm nhiễm phụ khoa trong giai đoạn ra sản dịch

Mẹ cần thay mới băng vệ sinh sau mỗi giờ, có thể hai giờ 1 lần trong ngày đầu, dần dần giãn ra 3 đến 4 giờ thay 1 lần. Hãy rửa tay kỹ càng, rửa sạch vùng âm đạo sau mỗi lần thay băng vệ sinh, tốt nhất là bằng nước ấm hoặc dung dịch vệ sinh pha loãng. Bên cạnh đó, mẹ lưu ý dùng loại băng vệ sinh dành riêng cho mẹ sau sinh. Trong trường hợp sản dịch ra nhiều, mẹ có thể sử dụng thêm các loại miếng lót đa năng giúp ngăn tình trạng tràn sản dịch, để tránh làm bẩn giường, ghế ngồi hay các vật dụng khác. Đặc biệt, mẹ không nên sử dụng tampon trong 4-6 tuần sau sinh, không nên tự ý dùng xà phòng hay dung dịch vệ sinh, không lau vùng kín bằng các loại khăn ướt có hóa chất, không thụt rửa âm đạo, không tắm bồn để tránh viêm nhiễm phụ khoa, tăng nguy cơ mắc bệnh. Tham khảo các loại băng vệ sinh, miếng lót đa năng cho mẹ sau sinh của Mothercare tại đây

• Vận động nhẹ nhàng, tránh nằm nhiều

Nghỉ ngơi vừa phải, kết hợp với vận động nhẹ nhàng là cách giúp đẩy sản dịch ra nhanh và hạn chế tình trạng bế sản dịch. Mẹ sau sinh chỉ nên nằm nghỉ ngơi trong 6 – 8 giờ, sau đó mẹ nên cố gắng ngồi dậy vận động, đi lại nhẹ nhàng. Điều này giúp tử cung co bóp đẩy nhanh sản dịch ra ngoài, rút ngắn quá trình hậu sản.

• Cho bé bú càng sớm càng tốt

Cho bé bú là một cách để phòng tránh tình trạng bế sản dịch

Cho con bú sẽ giúp kích thích tử cung co bóp để đẩy sản dịch ra ngoài. Chính vì thế, một trong những cách giúp sản phụ không bị bế sản dịch sau sinh thường hay sinh mổ chính là cho con bú càng sớm càng tốt. Mẹ cũng có thể thực hiện một số mẹo nhỏ nhằm kích sữa về nhanh như massage bầu ngực, cho bé bú trực tiếp, dùng máy hút sữa… Tham khảo dụng cụ hút sữa và trữ sữa tại Mothercare

• Chế độ ăn uống hợp lý

Mẹ sau sinh nên có chế độ ăn uống hợp lý, đầy đủ chất dinh dưỡng giúp lợi sữa đồng thời mau hết sản dịch. Một số loại thực phẩm cần có trong thực đơn của mẹ như rau ngót, rau dền, ngải cứu… Chúng có tác dụng lợi sữa, đồng thời hỗ trợ quá trình co hồi của tử cung giúp sản dịch được đẩy ra nhanh chóng. Bên cạnh đó, ăn các loại củ quả như mướp, đu đủ xanh, hoa chuối, nghệ… cũng có tác dụng kích thích tuyến sữa, giúp ổn định dạ dày và hồi phục tử cung.

• Đi tiểu thường xuyên

Sau khi sinh, bàng quang của mẹ có thể kém nhạy cảm hơn bình thường, mẹ có thể không cảm thấy muốn đi tiểu ngay cả khi bàng quang đã khá đầy. Mẹ nên thường xuyên đi tiểu mỗi 2-3 giờ để giúp tử cung co bóp dễ dàng, giúp sản dịch dễ đào thải ra ngoài mẹ nhé! Trong giai đoạn ra sản dịch, nếu mẹ cảm thấy lượng sản dịch ra ít, có các biểu hiện bất thường như: sốt nhẹ, sờ bụng thấy có cục cứng, sản dịch có mùi hôi, căng đau vùng hạ vị thì mẹ hãy đến ngay cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa, tránh để lâu dẫn đến những biến chứng nguy hiểm. Hy vọng với những chia sẻ trên, mẹ đã biết được nguyên nhân, dấu hiệu của hiện tượng bế sản dịch cũng như cách phòng ngừa nhé!