Quá trình “vượt cạn” khiến mẹ kiệt sức và suy nhược cơ thể rất nhiều. Vì vậy, sau sinh mẹ cần bồi bổ và chăm sóc cơ thể đúng để mau chóng hồi phục sức khỏe và nhiều sữa. Mothercare bật mí các bí kíp chăm sóc mẹ sau sinh cực đầy đủ dưới đây nhé!

Chăm sóc mẹ sau sinh: Mẹ nên ăn gì?

Các mẹ sau sinh cần nạp nhiều dưỡng chất để tiết sữa nuôi con và hồi phục cơ thể. Mỗi bà bầu cần đảm bảo bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết qua thực đơn hằng ngày như: tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất, canxi, DHA… để con yêu phát triển toàn diện, mẹ nhanh chóng hồi sức.

• Thực phẩm từ động vật

Thịt động vật chính là nguồn cung cấp lượng đạm, calo và protein chính. Chúng có thể bù đắp lượng dưỡng chất cần thiết đã mất sau khi sinh. Thịt bò nạc: chứa nhiều protein, sắt, B12,… rất cần thiết cho mẹ sau sinh. Tuy nhiên, đối với các mẹ sinh mổ, sau sinh không nên ăn thịt bò, hãy để vết thương lành mới ăn để tránh sẹo thâm nhé! Thịt lợn: Thịt lợn nạc và móng giò heo chứa nhiều chất béo, protein, kẽm, vitamin,… giúp lợi sữa. Cá hồi: Trong cá hồi có chứa chất béo có lợi, đạm, vitamin A, sắt. Đặc biệt là DHA, hỗ trợ phát triển não bộ của trẻ nhỏ. Trứng: Trứng có chứa nhiều protein, giúp mẹ chóng hồi phục sức khỏe. Đồng thời vitamin D giúp bé phát triển hệ xương. Các sản phẩm từ sữa như sữa chua hay phô mai cung cấp một lượng vitamin D giúp xương của mẹ và bé khỏe hơn. Ngoài ra, các thực phẩm này còn cung cấp protein, vitamin B và canxi rất tốt.

• Rau củ

Rau củ không những dễ ăn mà còn đem lại nguồn vitamin dồi dào cho các mẹ. Đồng thời, rau củ giúp chị em lấy lại vóc dáng và bổ sung nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Mẹ nên ăn các loại rau lá xanh như rau bina, củ cải Thụy sĩ, bông cải xanh có chứa hàm lượng vitamin A cao tốt cho cả mẹ và bé. Ngoài ra, các loại rau này có hàm lượng canxi, vitamin C và sắt tốt cho cơ thể. Đồng thời, chứa cả chất chống oxy hóa tốt cho tim và ít calo. Bên cạnh đó, mẹ nên ăn bổ sung các loại đậu. Đậu là loại thực phẩm giàu sắt, đặc biệt là những loại có màu sẫm như đậu đen và đậu bầu dục. Những loại đậu có nguồn protein thực vật khá tốt cho bà mẹ đang cho con bú và cả những người ăn chay.

Bổ sung nhiều rau xanh, trái cây và sữa vào thực đơn dinh dưỡng của mẹ sau sinh

• Trái cây

Trái cây là một trong những món ăn tốt cho mẹ sau sinh. Mẹ nên ăn ít nhất khoảng 150g trái cây hoặc nước trái cây mỗi ngày. Mẹ sau sinh cần bổ sung nhiều vitamin C hơn, do đó, đừng quên dùng thêm các loại trái cây họ cam quýt để có thêm năng lượng mẹ nhé!

2. Mẹ sau sinh nên kiêng gì?

Bên cạnh ăn uống lành mạnh giúp bé nhận được lượng sữa mát lành nhất, mẹ cũng nên lưu ý chú ý kiêng cử sau sinh đúng cách.

• Không uống rượu và thức uống có cồn, caffeine

Những đồ uống có cồn như rượu bia có thể ảnh hưởng tới quá trình cho con bú. Do đó, mẹ sau sinh không nên uống rượu bia, việc tiêu thụ đồ uống này có thể làm giảm đáng kể lượng sữa, đồng thời khiến bé thiếu tỉnh táo, mệt mỏi và tăng cân bất thường. Uống cà phê hay ăn socola có thể giúp mẹ cảm thấy tỉnh táo và nhiều năng lượng hơn nhưng lại có thể gây ảnh hưởng không tốt lên giấc ngủ của bé. Caffeine trong cà phê hay socola mà bạn uống có thể khiến bé mất ngủ, khó chịu và quấy khóc đấy.

Thức uống có cồn ảnh hưởng không tốt đến giấc ngủ và khiến bé khó chịu

• Không ăn các thực phẩm khiến mẹ mất sữa, sữa có mùi lạ

Mẹ bầu sau sinh và cho con bú cần kiêng ăn lá lốt, bắp cải, măng.…vì những thực phẩm này có thể khiến mẹ ít sữa, mất sữa hay đau tức ngực. Không ăn các loại rau thơm như bạc hà, mùi tây, lá húng, quế, tỏi… vì các loại thực phẩm này có thể làm mùi vị của sữa mẹ có thể cũng bị ảnh hưởng nên trẻ sẽ lười bú hơn.

• Kiêng ăn hải sản

Hải sản là nguồn protein và acid béo omega-3 khá phong phú. Tuy nhiên, hầu hết các hải sản có chứa thủy ngân và các chất gây ô nhiễm. Tiếp xúc với thủy ngân quá mức qua sữa có thể gây nguy cơ cho hệ thần kinh đang phát triển của bé. Do đó, mẹ nên tránh các loại hải sản chứa thủy ngân như: cá kiếm, cá thu, cá ngòi.

• Tránh căng thẳng, mệt mỏi

Nếu mẹ căng thẳng, mệt mỏi kéo dài, hormone gây nên tình trạng này cũng có thể đi vào sữa, tác động xấu đến bé yêu khiến bé khó chịu, quấy khóc, chậm lớn. Do đó, nếu việc chăm sóc bé và chăm lo việc nhà khiến mẹ mệt mỏi, hãy tâm sự và tìm kiếm sự hỗ trợ hoặc thuê người giúp việc để bạn có thời gian nghỉ ngơi nhiều hơn nhé!

Mẹ hãy giữ tinh thần vui vẻ, thoải mái để mau chóng hồi phục, bé phát triển tốt

• Tránh mang vác vật nặng, làm việc quá sức

Khi mang vác nặng, mẹ không chỉ dùng đến cơ tay, mà còn phải gồng cả cơ bụng, điều này ảnh hưởng đến vết thương tầng sinh môn hoặc vết mổ lấy thai và vết rạch tử cung. Ngoài ra, mẹ cũng nên hạn chế rướn người, giơ tay để lấy đồ trên cao. Bên cạnh đó, Mẹ không nên nôn nóng giảm cân, lấy lại vóc dáng bằng việc tập thể dục nặng. Mẹ chỉ nên hoạt động nhẹ nhàng để máu huyết lưu thông, nhất là với những mẹ sinh mổ. Hãy bắt đầu với việc đi bộ chậm rãi, tập các động tác vừa phải, nhẹ nhàng mẹ nhé!

Những vấn đề mẹ thường gặp và cách chăm sóc mẹ sau sinh

• Nhiễm trùng vết mổ

Đối với những mẹ sinh mổ, hãy làm theo hướng dẫn của bác sĩ để chăm sóc vết mổ đúng cách, ngăn ngừa biến chứng. Nếu mẹ thấy có các dấu hiệu của nhiễm trùng ở vết mổ như: sưng, đau, đỏ hoặc chảy mủ, hãy đến bác sĩ để được tư vấn, thăm khám và có cách chữa trị đúng. Trong trường hợp vết mổ bị ngứa, không nên gãi mẹ nhé, mà hãy bôi kem dưỡng nhằm làm dịu sự khó chịu.

• Nhiễm trùng thận hậu sản

Nhiễm trùng thận là một trong những vấn đề mẹ thường gặp phải sau sinh. Tình trạng này xảy ra khi vi khuẩn từ bàng quang lây lan sang thận. Nhiễm trùng thận bao gồm các triệu chứng như:

• Sốt cao
• Táo bón
• Tiểu đau
• Tiểu nhiều lần
• Cảm giác ốm yếu
• Đau lưng hoặc đau bên hông

Nếu xác định mẹ đang gặp nhiễm trùng thận, bác sĩ sẽ điều trị bằng kháng sinh dạng uống hoặc tiêm tĩnh mạch.

• Viêm vú, tắc tia sữa

Một số mẹ gặp phải tình trạng ống dẫn sữa bị tắc, có thể gây đỏ, đau, sưng làm xuất hiện một khối u cứng ở vú, gây viêm vú. Tình trạng viêm vú, tắc tia sữa có các triệu chứng điển hình như sau:

• Đau vú, tức ngực hoặc cảm thấy ấm khi chạm tay vào
• Sưng vú
• Đau hoặc cảm giác nóng rát liên tục trong khi cho con bú
• Da khu vực viêm bị đỏ hoặc nổi các sần nhỏ trên bầu ngực
• Sốt từ 38°C trở lên

Để giảm tình trạng viêm vú và tắc tia sữa, mẹ có thể thực hiện các phương pháp như massage ngực, cho trẻ sơ sinh bú thường xuyên, dùng máy hút sữa để kích thích dòng sữa bị tắc, chườm ấm… Tham khảo dụng cụ hút và trữ sữa tại Mothercare

Mẹ hãy thực hiện massage giúp làm giảm tình trạng đau tức ngực

• Rạn da

Sau khi sinh, một số mẹ xuất hiện tình trạng rạn da ở vùng ngực, đùi, hông và bụng. Thực tế là rất khó để làm cho tình trạng rạn da biến mất hoàn toàn nhưng chúng có thể mờ dần theo thời gian. Mẹ có thể sử dụng những loại kem chuyên dụng trị rạn da hoặc các biện pháp từ thiên nhiên để những vết rạn nhanh chóng biến mất.

• Trĩ và táo bón

Bệnh trĩ và táo bón có thể xuất hiện sau khi sinh cũng như lúc mẹ mang thai. Tình trạng này đôi lúc trở nên trầm trọng hơn do sự tăng kích thước của tử cung tạo áp lực lên các tĩnh mạch bụng dưới. Để cải thiện tình trạng này mẹ có thể dùng thuốc mỡ và thuốc xịt kèm theo chế độ ăn giàu chất xơ và chất lỏng… Lưu ý là mẹ không nên sử dụng thuốc nhuận tràng, thuốc đạn hoặc thụt mà chưa có chỉ định của bác sĩ, đặc biệt là nếu mẹ bị cắt tầng sinh môn hoặc có vết khâu ở vùng đáy chậu.

• Hôi nách

Trong quá trình mang thai, có thể mẹ có sự thay đổi lớn về lượng hormone, tuyến mồ hôi tiết ra nhiều hơn so với bình thường. Sau khi sinh, nội tiết tố có sự mất cân bằng dẫn đến tình trạng tăng tiết mồ hôi và đào thải bã nhờn. Quá trình thay đổi nội tiết tố trong cơ thể còn khiến cho vùng nách bị thâm đen và sần sùi. Để chữa hôi nách sau sinh, mẹ có thể giữ gìn vệ sinh vùng nách sạch sẽ, áp dụng các phương pháp dân gian như phèn chua, gừng, riềng, trầu không, thảo dược,… hoặc một số phương pháp hiện đại tác động vào tuyến mồ hôi. Tuy nhiên, các phương pháp loại bỏ tuyến mồ hôi chỉ nên thực hiện khi mẹ đã qua thời gian cho bé bú hoặc ít nhất từ 6 – 9 tháng sau sinh.

• Đau bụng dưới

Đau bụng dưới là tình trạng thường gặp phải ở phụ nữ sau sinh

Đau bụng sau sinh là tinh trạng khá phổ biến do tử cung đang trải qua quá trình co bóp và dần nhỏ lại sau khi sinh em bé. Cơn đau có thể bắt đầu ngay sau khi em bé chào đời và có xu hướng đạt cường độ cao nhất vào ngày thứ 2 và thứ 3 sau đó. Những cơn đau bụng của mẹ có thể kéo dài đến 10 ngày hoặc cho đến khi kích thước tử cung trở lại bình thường. Mẹ có thể làm giảm đau bụng sau sinh bằng các mẹo như chườm ấm, thiền, vận động nhẹ, uống thuốc giảm đau an toàn… Chăm sóc mẹ sau sinh không hề đơn giản, mẹ cần cần phải theo dõi tình trạng sức khỏe của bản thân thật cẩn thận. Nếu cảm thấy bất kì dấu hiệu nào bất thường, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc đến trung tâm y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời mẹ nhé!